Kritische reactie op het artikel “Therapiezucht” in Trouw

Het artikel “Therapiezucht” (https://www.linkedin.com/posts/mauricetimmermansjournalist_de-pijn-verdragen-activity-7288098035161600002-14_t?utm_source=share&utm_medium=member_desktop) van Maurice Timmermans werpt een belangrijk licht op de hedendaagse behandelingspraktijken binnen de GGZ. Het maakt duidelijk hoe therapieën vaak als wondermiddelen worden gepromoot, terwijl de effectiviteit vaak beperkt is. Het is goed dat Timmermans en Flip Jan van Oenen de vraag stellen of psychotherapie werkelijk zo effectief is als het lijkt, en of de verwachtingen van behandelaars niet te hooggespannen zijn. Toch mis ik in dit debat een cruciale nuance: het feit dat we niet alleen naar de behandeling zelf moeten kijken, maar vooral naar de wijze waarop we de hulpvrager benaderen. En juist daar ligt de crux van de problematiek die het artikel aanstipt, een probleem waar REAKIRA Herstelacademie als organisatie juist tegenaan werkt.

De crisis in de GGZ en de rol van de hulpverlener

Van Oenen maakt een belangrijk punt door de rol van therapieën en behandelaars in de hedendaagse GGZ in twijfel te trekken. Het klopt inderdaad dat het behandelingsmodel in veel gevallen te gefragmenteerd is en dat therapieën in veel gevallen niet het gewenste effect hebben. Wat we helaas vaak zien, is dat deze behandelingen diagnosegericht zijn en de cliënt als 'patiënt' worden benaderd. Dit is een fundamenteel probleem. Door het woord ‘patiënt’ te gebruiken, gaan we er al vanuit dat iemand ziek is, terwijl de werkelijkheid vaak complexer is: de gast (hoe ik de hulpvrager zie) is veel meer dan de som van zijn of haar klachten. We kijken niet naar het gehele levensverhaal, naar de context van de persoon, of naar de onderliggende oorzaken van de klachten. Hieruit ontstaat een 'dehumaniserend' systeem dat vooral gericht is op symptoombestrijding.

Het idee dat psychotherapie slechts voor een klein percentage van de mensen daadwerkelijk helpt, zoals uit sommige onderzoeken blijkt, is alarmerend. Het legt de vinger op een probleem dat dieper gaat dan de behandelingen zelf. Het toont aan hoe moeilijk het is om langdurige, betekenisvolle verandering te bewerkstelligen binnen een systeem dat te gefragmenteerd is, te veel nadruk legt op het zogenaamde ‘probleem’, pleister aan het plakken is, en weinig oog heeft voor het herstel van de persoon als geheel. Het is frustrerend te zien hoe de verwachtingen van psychotherapie zo hooggespannen worden gepresenteerd, zonder dat er aandacht is voor het feit dat de meeste mensen hun klachten uiteindelijk zelf kunnen hanteren – misschien zelfs zonder therapeutische interventie.

De gast centraal stellen en werken vanuit verbondenheid

Het gebruik van termen zoals ‘therapiezucht’ en het idee dat behandelingen vaak niet het beloofde effect hebben, maakt het duidelijk waarom ik REAKIRA Herstelacademie heb opgezet. Het was voor mij duidelijk dat er een andere benadering nodig was. Bij REAKIRA zien we de gast niet als een patiënt, maar als iemand die zelf een proces van herstel kan doormaken, met de juiste begeleiding. De gast is geen object dat 'behandeld' moet worden, maar een mens die we samen met de hulpverlener kunnen ondersteunen in een reis naar herstel. Het is van cruciaal belang dat we de ervaring en het herstelproces van de gast in zijn geheel bekijken, en niet alleen de klachten. Dit is de eerste stap richting echte verandering: herstel is geen lineair proces dat eenvoudigweg opgelost kan worden met een diagnose of een korte behandeling.

Ik geloof in de kracht van integrale en holistische benaderingen van herstel. Dit betekent dat we, naast de mentale en emotionele aspecten van de persoon, ook oog hebben voor het lichamelijke en spirituele welzijn. Experiëntieel lichaamswerk speelt hierbij een belangrijke rol. Door het lichaam te betrekken in het proces van herstel, kan de gast diepere lagen van emoties en blokkades ontdekken die niet met alleen mentale therapieën toegankelijk zijn. Het herstellen van de verbinding met het lichaam is essentieel om een completer beeld te krijgen van wat er werkelijk speelt. Hierdoor kan de gast weer zelf zijn of haar herstelregie oppakken, in plaats van simpelweg 'behandeld' te worden.

De essentie van het herstelproces

Wat we bij REAKIRA doen, is iets anders dan de gangbare psychotherapie. Wij bieden geen oplossing voor klachten, maar begeleiden de gast op zijn of haar pad naar welzijn. Dat betekent dat we, in plaats van te focussen op het wegnemen van klachten, juist de kracht en mogelijkheden van de gast centraal stellen. Wij werken vanuit een holistische en transdisciplinaire benadering, waarbij verschillende therapieën en benaderingen samenkomen. Het is niet de therapie die de gast geneest, maar het is de gast die met de juiste ondersteuning zijn of haar eigen herstelproces in gang zet en doorgaat.

We geloven dat herstel niet alleen een kwestie is van mentale kracht, maar dat het belangrijk is om het gehele wezen van de gast in zijn of haar hersteltraject te betrekken: lichaam, geest, en ziel. Het is een reis van zelfontdekking, en dat kan alleen plaatsvinden als er een oprechte verbondenheid is tussen de hulpverlener en de gast. Deze verbondenheid is iets wat we bij REAKIRA enorm belangrijk vinden: het is een partnerschap waarin de gast zich gehoord, gezien en ondersteund voelt, zonder dat hij of zij het gevoel heeft dat er iets ‘gedaan’ moet worden. Herstel is niet een proces van overleven, maar van opbloei, van écht leven.

Conclusie

Het artikel “Therapiezucht” maakt duidelijk hoe vastgelopen en gefragmenteerd de huidige GGZ is. Het werpt een belangrijke vraag op over de effectiviteit van de psychotherapieën die zo vaak als wondermiddelen worden gepromoot. Maar het wijst ook op het grote probleem dat in de GGZ bestaat: het is niet de therapie die bepaalt of iemand herstelt, maar de persoon zelf. Dit is precies de reden waarom REAKEIRA Herstelacademie bestaat. Mijn expertise en ervaring op het gebied van herstel en welzijn hebben mij doen inzien dat we een andere benadering nodig hebben: een die de gast centraal stelt, die gebruik maakt van integrale benaderingen, en die het herstelproces als een holistische reis ziet. Bij REAKIRA geloven we in de kracht van de gast en ondersteunen we hen op een ervaringsgerichte manier, waarbij zowel het lichaam als de geest een evenwichtige en respectvolle ruimte krijgen om te herstellen.

De tijd van overmatige therapieën en overgewaardeerde behandelingsmethoden moet voorbij zijn. Het is tijd voor echte verandering, waar herstel weer in handen van de gast komt, ondersteund door een proces van verbinding, zelfcompassie en ervaring.

Ik nodig je graag uit om samen te verkennen hoe REAKIRA jouw kan helpen bij herstel en persoonlijke groei. Neem contact met ons op.

Gezonde groet,

Dr. Jeroen de Jong

Founder / DGA